Verbinding

Verbinding en zingeving

Die gebieden op aarde waar inwoners gezond 90 jaar of ouder worden, de Blue Zones, kenmerken zich naast het eten van gezonde voeding en veel buiten bewegen ook door de manier waarop de inwoners in het leven staan en met wie zij hun tijd doorbrengen.

De bewoners van de Blue Zones behoren vrijwel allemaal tot een (vaak op geloof gebaseerde) gemeenschap. Dit betekent niet dat iedereen naar de kerk gaat, maar het samen zijn en een bepaald geloof of passie delen is voor welzijn een belangrijk element. Het is een bepaalde vorm van spiritualiteit. En die vorm, dat kan voor iedereen anders zijn. De een zoekt de natuur op, de ander vindt steun in het geloof. En meditatie, mindfulness en yoga zijn ook bekende vormen van spiritualiteit (zie de pagina ‘ontspanning’). Maar je kunt bijvoorbeeld ook je eigen gemeenschap vinden via hobbygroepen, sport, goede vrienden of familie. Als je maar ergens bij hoort, en niet vereenzaamt.

Daarnaast geven inwoners in Blue Zones prioriteit aan gezinsmomenten. Het is gebruikelijk om in de buurt van oudere ouders te wonen of ze zelfs in huis te nemen. Volwassenen committeren zich aan één partner en brengen veel quality time door met hun kinderen.

Ook is het hebben van een doel, een duidelijke reden die je motiveert om uit bed te komen en je best te doen, levensduur verlengend. En die doelen hoeven niet reusachtig en onrealistisch te zijn. Je kunt een doel in het leven vinden door te focussen op kleine ‘normale‘ dingen, zoals het verrichten van je dagtaken, het zorgen voor iemand of een huisdier, of het vinden van een creatieve uitlaatklep. Dit alles bij elkaar maakt dat je een betekenisvol leven hebt.

De reden dat zingeving bijdraagt in gezondheid lijkt ook weer terug te voeren op de stressreactie in het lichaam, tot op celniveau aan toe. Het ergens bij horen, een doel in je leven, onderdeel zijn van een groter geheel lijkt van oudsher altijd in onze leefomgeving opgesloten te zijn. Het ontbreken ervan wordt door het lijf ervaren als lichaamsvreemd.

Geen geluk maar betekenis

Een dame die veel onderzoek heeft gedaan naar het hebben van een betekenisvol leven is de Canadese onderzoeker en psycholoog Emily Esfahani Smith. Zij dacht vroeger dat het najagen van geluk hét doel van het leven was, dus zocht ze naar die ideale baan, die perfecte vriend, dat prachtige appartement. Maar in plaats van voldaan, voelde ze zich onrustig en opgejaagd. En daarin was ze niet alleen, veel mensen om haar heen worstelden met ditzelfde probleem.
Waarom willen we zo graag gelukkig zijn? En waarom hebben we zoveel mogelijkheden om gelukkig te worden – leven in een stabiel land, goede sociale voorzieningen, sociale contacten -, maar zijn er meer mensen met een depressie dan ooit?
Een paar jaar lang interviewde ze honderden mensen – van astronauten, verpleegkundigen en dierenverzorgsters tot chronisch zieken en advocaten – met één belangrijke vraag: wat geeft jouw leven zin? En ze ontdekte dat we het verkeerde doel najagen. Niet geluk, maar betekenis maakt het leven de moeite waard. In alle verhalen bleken steeds vier thema’s terug te komen:

• Het gevoel ergens bij te horen
  Dat gevoel komt voort uit relaties waarin jij gewaardeerd wordt om wie jij van binnen bent en waarin jij anderen eveneens waardeert. Voor velen is ergens bij horen de meest essentiële bron van zin: de banden met familie, vrienden, een vereniging, enzovoorts.
• Een doel hebben in het leven
  Het vinden van je doel is niet hetzelfde als het vinden van die baan die jou gelukkig maakt, het gaat om iets (vaak belangeloos) kunnen bijdragen aan de wereld, de maatschappij of jouw omgeving.
• Transcendentie
  Dit zijn de zeldzame momenten waarop jij op jezelf bent, even niet in contact met anderen, en onttrokken wordt aan de drukte van het dagelijks leven door bijzondere ervaringen die je even boven jezelf doen uitstijgen – bijvoorbeeld ontroerd raken door een prachtig schilderij, een film of muziek, kijken naar de sterrenhemel of bidden en mediteren.
• Je levensverhaal vertellen
  De gebeurtenissen uit je leven eerlijk, hardop, aan anderen durven te vertellen, de mooie én moeilijke tijden. Dit geeft duidelijkheid, het helpt jou te begrijpen hoe jij geworden bent wie je bent. Maar we realiseren ons niet altijd dat wij ons eigen verhaal ook ‘schrijven’ en dat we het ook anders kunnen verwoorden, of met een andere bril op naar de gebeurtenissen kunnen kijken. Je kunt je verhaal aanpassen, interpreteren en opnieuw vertellen, en het zo draaglijk of acceptabel maken.

Onze maatschappij is geobsedeerd door geluk, en koppelt dit aan succes, geld en materie. Maar onderzoek toont aan dat mensen die de zin van het leven zien veerkrachtiger zijn, het beter doen op school en in hun werk, en dat ze bovendien langer leven!

Nieuwsgierig? Bekijk hier het inspirerende verhaal van Emily Esfahani Smith:
Er is meer in het leven dan gelukkig zijn